W procesie wychowania dzieci kluczową rolę odgrywają postawy rodzicielskie, które wpływają na rozwój oraz kształtowanie się osobowości dziecka. Istnieje wiele podejść do klasyfikacji tych postaw, a jednym z nich są teorie Marii Ziemska, polskiej pedagożki i psychologa. W swoich pracach Ziemska proponuje rozróżnienie między pozytywnymi a negatywnymi aspektami wychowania. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej tym aspektom oraz ich wpływowi na proces wychowawczy młodego człowieka.
Pozytywne postawy rodzicielskie według Marii Ziemska
Zaczniemy od pozytywnych postaw rodzicielskich według Marii Ziemska, które są niezbędne dla prawidłowego rozwoju dziecka oraz jego poczucia bezpieczeństwa, wsparcia i miłości. Postawy te to przede wszystkim akceptacja, ciepło, uznawanie dziecka jako osoby. Maria Ziemska dostrzega także inne elementy, które budują właściwą relację rodziców z dziećmi, jak rozmowy, pochwały czy branie udziału w życiu dziecka.
Negatywne postawy rodzicielskie według Marii Ziemska
Warto również omówić negatywne postawy rodzicielskie, które często ignorowane są przez rodziców. Postawy te to między innymi nadmierne oczekiwania rodziców wobec dziecka, zaniedbywanie, przemoc czy instrumentalizowanie dziecka. Wszystkie te elementy mogą generować u dziecka problemy emocjonalne, a także zaburzenia rozwojowe.
Skutki pozytywnych i negatywnych postaw rodzicielskich
Jak możemy zauważyć na podstawie teorii Marii Ziemska, postawy rodzicielskie wpływają na kształtowanie się dziecka, jego rozwój, a tym samym na życie dorosłe. W przypadku postaw rodzicielskich wyłania się pewien paradoks: pozytywne postawy wpływają na prawidłowy rozwój dziecka, ale negatywne postawy nie zawsze prowadzą do niekorzystnych skutków.
Dzieje się tak, ponieważ dzieci, będąc zdumiewająco zdolnymi do adaptacji oraz przełamywania negatywnych wzorców, potrafią słabsze strony wychowania przekształcić w cechy, które w przyszłości będą im pomagać. Niemniej jednak, dodać trzeba, że rola rodziców w przeciwdziałaniu negatywnym postawom jest kluczowa.
Zasady postaw rodzicielskich według Marii Ziemska w praktyce
Czy zatem można wskazać konkretne zasady, którymi warto się kierować, jeśli chodzi o postawy rodzicielskie? Wg Ziemskiej, warto przede wszystkim dążyć do zrozumienia dziecka, jego uczuć, potrzeb i motywacji. W praktyce oznacza to, że rodzic powinien być obecny i wsłuchujący się w sygnały płynące od dziecka.
Z drugiej strony, można również wyciągnąć wniosek, że w żadnym przypadku nie wolno przechodzić do drugiej strony skali, czyli nadopiekuńczości. Stawianie granic, nauczanie samodzielności oraz odpowiedzialności również są kluczowe.
Balansowanie między pozytywnymi i negatywnymi postawami rodzicielskimi
Aby jednak nie popaść w skrajności, rodzice powinni dążyć do balansowania między przywiązywaniem większej wagi do pozytywnych postaw rodzicielskich oraz eliminowaniem negatywnych postaw. To nie zawsze jest łatwe i często wymaga pracy nad sobą oraz umiejętności spoglądania na siebie z dystansu.
Warto również, zgodnie z teorią Marii Ziemska, pamiętać, że nie ma idealnych rodziców. Nie warto więc mieć do siebie zbyt wysokich wymagań, ale jednocześnie warto aspirować do bycia coraz lepszym dla swojego dziecka.
